İbn Âcurrûm ve El-Âcurrûmiyye Literatürü (723/1323 - 1441/2020)

Faslıların önde gelen hocası olarak kabul edilen İbn Âcurrûm, kıraat ve nahivdeki başarısıyla öne çıkmış, özellikle de el-Mukaddimetu'l-Âcurrûmiyye eseriyle haklı bir şöhrete ulaşmıştır. Nahiv ilminin temel kâidelerinin anlaşılır bir dille özet halinde verildiği bu eser, Arapçanın öğrenilmesinde ve öğretilmesinde kolaylık sağladığı için kaleme alındığı coğrafya başta olmak üzere doğu ve batıda uzun süre ders kitabı olarak okutulmuş hatta Avrupa'da erken dönemlerde tanınmış olan eser birçok dile çevrilmiş ve defalarca baskısı yapılmıştır.

Halen farklı coğrafyada yaşayan ayrı din, dil ve ırktan çok sayıda talebe tarafından ders kitabı olarak okunan ve okutulan bu eser, ilim insanları tarafından üzerine yazılan sayısız şerh, hâşiye, talik, takrîr, tetimme, muhtasar ve kolay ezberlenmesi amacıyla manzum tarzdaki çalışmalarla bugün de güncelliğini ve değerini korumaktadır.

Bu çalışmada, halen daha devam eden ve eserin güncel kalmasını sağlayan ilmî faaliyetler çerçevesinde el-Âcurrûmiyye literatürü, yekûn halde tespit edilerek biçim, içerik, mevsûkiyet gibi açılardan değerlendirmeye tabi tutulmuş, tasnif ve tanzimin ardından gelecekte yapılacak araştırmalara kaynak sağlayıp katkıda bulunması amacıyla bilim dünyasının istifadesine sunulmuştur. Bu bağlamda kapalı olan bazı konularla geçmişten günümüze kadar gelen ve aynen devam ettirilen çalışmalardaki yanlış bilgiler, güncel kaynaklar gözden geçirilerek edinilen bulgular ve veriler sayesinde düzeltilmiş, eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. Günümüzdeki en güncel ve kapsamlı literatür çalışması olma özelliğine hâiz olan bu çalışma sayesinde el-Âcurrûmiyye geleneği, ruhu ve ihlâsına da uygun olarak halen daha izaha muhtaç konuların ortaya çıkacak yeni belgeler ve yapılacak tespitlerle araştırmacılar tarafından güncellenerek daha da ileriye taşınacağı ümit edilmektedir.