Tenzih ve Teşbih Bağlamında Ebu'l-Muîn En-Nesefî'nin ALLAH TASAVVURU

Ücretsiz E-Kitap

İslâm Dininin temelini Allah'ın varlığı ve birliği inancı oluşturur. Tevhit olarak adlandırılan bu inancın zihinsel düşünce ve sözlü ifade yönünden geniş açıklamaları vardır. Mutlak varlık olan Allah Teâlâ'nın zât ve sıfatları bakımından kendisine en uygun söz ve tasavvurlar ile bilinmesi, ifade edilmesi hatta tarif edilmesi Kelâm ilminde önemli bir yer tutar. Zaten İslâm'ın inanç esaslarını konu edinen bu ilim dalının çıkış noktası da Allah'ın nasıl bir ilah olduğu yönündeki tartışmalardır.

Doktora tezinden faydalanılarak hazırlanan bu kitap Matürîdîlik Mezhebinin en önemli simalarından birisi olan Ebü'l-Müîn en-Nesefî'nin Allah tasavvuru hakkındaki görüşlerini içermektedir. Yaptığımız çalışmada Allah Teâlâ'nın zâtı ve sıfatları yönünden tek olduğu, bu yönüyle başka hiçbir varlık ile benzerlik taşımadığı düşüncesinin naklî ve aklî temellendirilmesi üzerinde durulmuştur. Nesefî' Allah'ı bütün eksik sıfatlardan ve teşbihten tenzih etme gayretiyle konuyu geniş bir şekilde ele almaktadır. O, öncelikle varlıkları sınıflandırarak, ilahın bütün varlıklardan farklı olduğu görüşünü temellendirmektedir. Daha sonra Allah için söylenmesi uygun olmayan kavramlar bakımından tenzih prensibini temellendirmektedir. En sonda da aslında ilah için söylenmesi sakıncalı olan ancak ayet ve hadislerde geçen bazı kavramların gerçek anlamlarının neler olduğu, nasıl yorumlanması gerektiği noktasındaki açıklamalarına yer verilmiştir.

Allah Teâlâ'nın zihnen tasavvuru ve lafızlarla anlatılması noktasındaki en güzel şeklin tespiti, elbette bu konuda ciddi çalışmalar yapmış olan âlimlerin açıklamalarıyla anlaşılabilir. Biz Müslümanlara düşen ise olabildiğince bunları en sağlam kaynaklardan öğrenmek ve öylece inanmaktır.