Günümüzde şehir tarihi ile ilgili çalışmalar artarak devam etmektedir. Osmanlı dönemi arşiv belgeleri, şer'iyye sicilleri, nüfus defterleri ve diğer arşiv kayıtlarına ulaşım kolaylaştıkça şehir tarihi çalışmaları da çoğalmakta ve derinleşmektedir. Diğer yandan yaşanılan şehrin, ilçenin ve hatta bir köyün geç- mişten günümüze nasıl geldiği sorusu ilgi çekmeye devam etmektedir. İnsanların yaşadıkları mekân ve şehir ile bağlarının kökenini öğrenme arzusu da bu araştırmaları daha cazip kılmaktadır. Bu çalışma, Osmanlı siyasi, idari, sosyal ve iktisadi yapısı içerisinde Çermik'in konumunu tespit etmeye yöneliktir. Daha önce yapılmış benzeri şehir tarihi araştırmaları ele alınarak Osmanlı öncesi ve Osmanlı dönemi ile Tanzimat'ın getirdiği yenilikler çerçevesinde Çermik kazasının yapısının anlaşılmasına çalışılmıştır. Böylece Osmanlı genel tarihi içerisinde yer alan şehir tarihi çalışmalarından biri daha yapılarak bu genel tarihe katkı sunma amaçlanmıştır. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin siyasi politikalarının zaman içerisindeki değişim ve dönüşümünün yerelde takip edilmesi suretiyle kazada bıraktığı etkiler ve izler de tespit edilmeye çalışılmıştır. Çermik ile ilgili yapılmış olan yerel ve güncel çalışmalarda Çermik tarihi ile ilgili bir kısım bilgiler yer almakta ise de çalışmamızda üzerinde durduğumuz konularda doyurucu bilgilerin ve özellikle arşiv kaynaklarının detaylı olarak ele alınmadığını görmekteyiz. Dolayısıyla Osmanlı idaresindeki Çermik kazasının siyasi, idari, sosyal ve iktisadi yapısını ele alan elinizdeki bu çalışma, arşiv belgeleri ve ilk elden kaynakların incelenmesiyle meydana getirilmiş ilk geniş kapsamlı çalışma özelliği göstermektedir.
