Osmanlı Aile Yapısı (18. Yüzyılda Konya Örneği)

Aile bir toplumun neredeyse tüm niteliklerini numune olarak içinde barındıran sosyal müessesedir. Ailenin oluşumu, üyeleri arasındaki ilişki biçimleri ve birbirlerine karşı konumları, hakları, ailenin devamı için teşekkül etmiş kurumları ve de ailenin çözülmesi gibi hususlar toplumun hem tarihsel sürecini, hem bu gününü, hem de geleceğini ilgilendirmektedir. Özellikle kadınların gerek aile içinde gerekse aile dışındaki konumları ve ilişkileri hala tartışma konuları arasında yer almaya devam etmektedir. Geçmişini doğru bilmeyenler, geleceğe emin adımlarla ve istikrarla yürüyemeyeceklerdir. 20. Yüzyılın başlarından itibaren Batılılaşma rüzgarının tesiriyle kültürel mirasımıza karşı oluşan bazı negatif yaklaşımlar, edebiyatımızdan sanatımıza kadar kendine yer bulmuş ve bunlar üzerinden de aile yapımızı değerlendirilmeye çalışanlar olmuştur. Oysa tarihi sosyal açıdan ele alıp değerlendirebilmemize vasıta olacak orijinal arşiv kaynaklarımız azımsanmayacak kadar mevcuttur. Bu arşivlerden biri de Osmanlı mahkeme kayıtlarıdır. Bu araştırma 18. Yüzyılın ilkyarısında Konya mahkeme kayıtlarından elde ettiği verileri sosyoloji araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak sosyolojik bir veçhe ile dönemin aile yapısını incelemektedir. Araştırma frekans ve yüzde dağılımı, çapraz tablolar ve grafiklerden de yararlanarak konuyla alakalı tespit, tahlil, çözümlemeler ve değerlendirmelerde bulunmaktadır. Neticede bu araştırma tarihimize ve aile yapımıza sosyolojik, birincil kaynaklardan hareketle bakmaya çalışmakta olup kendisinden sonra bu alanda gerçekleştirilecek araştırmaların daha gerçekçi ve bilimsel açıdan gerçekleştirilmelerine bir nebze olsun katkı sunma gayreti taşımaktadır.