İstanbul Ermeni Patrikliği (Kuruluşu ve İdari Yapısı)

Osmanlı Devleti, "gayrimüslimleri idare geleneği"nin ve yükseliş devrinde güttüğü siyasetin etkisiyle İstanbul'da kurumlaşmış dini cemaatleri fetihten önce bulundukları dini düzen içerisinde serbest bırakıp sivil yetkiler de vererek İstanbul Ermeni Patrikliği'ni kurmuş ve ayağa kaldırmıştır. Bu dini kurumların üstünde ise Osmanlı Hükümeti yer almıştır. Böylece Osmanlı şahsında Hıristiyan dini tarihi açısından önemli bir yeri olan İstanbul'un Müslümanlar tarafından fethiyle yıllarca farklı nedenlerle baskı altında tutulan unsurlara özgürlük ve kendini ifade etme imkanı sağlamıştır. Bu farklı unsurların haklarının tanınması siyasal/ideolojik bir duruştur belki, ama Osmanlı-Bizans çekişmesinin de son perdesidir.