Harputîzâde Hacı Mustafa Lütfi Efendi

Harputîzâde Hacı Mustafa Lütfi Efendi (1867-1920): Akşehir Ulemâsından. Ataları 1691 aşiret iskânı sırasında Dersim civarından kalkarak Harput'un Harunlu Köyün'e yerleşen, Karakeçili Yörük Aşiretine mensup Hüseyni Pasküllü Aşireti'ndendir. Şeceresi Aşiretin reisi Şemseddin Ağa'ya dayanır. Babası, Şemseddin Ağa'nın torunlarından olup sonradan Akşehir'e gelip yerleşen İbrahim Efendi'nin oğlu Müderris Ömer Efendi'dir (1814-1890). Ömer Efendi, önce Akşehir, sonra Konya medreselerinde okumuştur. 1847 yılında 33 yaşında icâzet alarak Akşehir'de çeşitli medreselerde müderrislik yapmıştır. Üç defa evlenmiş, bu evlilikten 6 kızı, üç oğlu olmuştur. Büyük oğlu İbrahim, onun küçüğü İsmail, en küçük oğlu Mustafa Lütfi'dir. Mustafa Lütfi Efendi, 1867'de Akşehir'de dünyaya gelmiştir. İlk tahsilini babasından almıştır. Babasının Akşehir'de İplikçi Camii karşısındaki medresesinde tahsilini tamamladıktan sonra Konya'ya gitmiş, Darü'l-Muallimîn'e girmiş ve buradan mezun olmuştur. Ayrıca Konya'da Ziyâiyye Medresesi'nde Kadınhanlı Hacı Hüseyin Efendiden icâzet almıştır. Bunun yanı sıra Meclis-i Ayân azalarından Zeynel Abidin Efendi'nin babası Memiş Efendi'den, Uşak'ta Ayıntaplı Hocadan ve ayrıca Kayseri medreselerinden ders okuyarak her medreseden ayrı ayrı icâzet almıştır. Babasından hat meşk etmiştir. İyi derecede Arapça ve Farsça bilen Mustafa Lütfi Efendi tahsilini tamamladıktan sonra Akşehir'e dönmüş, babasının medresesinde müderris olmuştur. Ayrıca 1893'te Akşehir Rüşdiyesi ikinci muallimliğine atanmış ve dört yıl bu görevi yürütmüştür. 1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanı sonunda Akşehir'den Konya Mebusu seçilmiştir. II. Abdülhamid'in tahttan uzaklaştırılmasına karşı bir beyanname yayınlanmıştır. 1911 yılında meclisin feshi üzerine mebusluğu sona ermiştir. Daha sonra yapılan seçime katılmış ama kazanamamıştır. 1911 yılında Akşehir Müftülüğüne atanmış, ayrıca Akşehir Evkaf Komisyonu reisliğine getirilmiştir. Aynı zamanda müderrisliğe de devam eden Mustafa Lütfi, Eylül 1913'te görevden alınmış, Nisan 1919'da göreve iade edilmiştir. Mustafa Lütfi Efendi 14 Ekim 1920 günü İplikçi Camii karşındaki medresesinin önünde idam edilmiştir. Kabri Akşehir Nasrettin Hoca Mezarlığı'ndadır. Akşehir kültür tarihi üzerine araştırmalar yapan Dr. Muharrem Bayar'ın yayına hazırlamış olup basılmadan önce görmemize izin verdiği Akşehir Tarihi'nde Harputîzâde Mustafa Efendi'nin Red ve İsbât dışında şu eserleri zikredilmektedir: Mühezzeb ve Haşiyesi; Tahkîku'l-İlm; Tahkîku's-Sıfât; el-Vücûd hel Huve Aynu'l-Mevcûd; Reddu Ecvibeti'l-Allâmeti't-Teftazânî an İ'tirâzâti'l-İmâmı'r-Râzî ala'l-kavli bi'l-Vücûdi'z-Zihnî; Tahkîku'l-Ef'âli'l-İhtirâ'iyye; Sâmî ale'l-Câmî; Ayrıca Red ve İsbât'ta kendisi "bundan çend sene mukaddem yine lisân-ı Türkî üzere De'âvî-i Aşere nâmıyla yüz sahîfeyi mütecaviz bir eser yazmış idim" (Rİ 142) diyor.