Subhi Edhem

Subhi Edhem'in doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi mevcut olmamakla beraber 1880'lerde Manastır'da doğduğu tahmin edilmektedir. 1908'de Askerî Baytar Mektebi'nden mezun olmuş ve çeşitli askerî birliklerde görev yapmıştır. Askerliğinin yanı sıra çeşitli eğitim kurumlarında dersler vermiş, hocalık etmiştir. 1910 yılı sonu ya da 1911 yılı başlarında İsmail Subhi olan adını Subhi Edhem olarak değiştirmiştir. İkinci Meşrutiyet sonrası oluşan ortamda öne çıkan Osmanlı aydınlarından biri olan Subhi Edhem'in yazıları genellikle tekâmül teorisine aitse de yer yer materyalizm ile ilgili fikirler de ileri sürmüştür. Hüsn ve Şiir, Tabiat, Beşer ve Tabiat dergilerini çıkaran Subhi Edhem; İzmir, Neyyir-i Hakîkat, Genç Kalemler, Muhit-i Mesai, Yeni Felsefe Mecmuası, Felsefe Mecmuası, Zekâ, Serbest Fikir, Yeni Dünya, Servet-i Fünûn, Büyük Duygu gibi dergilerde de yazmıştır. 1922'de ölmüş olduğu tahmin edilen Subhi Edhem'in çeşitli alanlarda eserleri bulunmaktadır. Başlıca eserleri şunlardır: İdic, Müfîd Kitâblar Kütübhânesi, Matba'a-i Hayriyye ve Şürekâsı, İstanbul, 1325/1909; Darwinizm, Manastır Matba'ası, İstanbul 1327/1911; Sosyoloji, Manastır, 1327/1911; Ulûm-i Tabî'iyye Lügati, Manastır, 1327/1911; Târîh ve Müverrihler, Osmâniyye Matba'ası, Selanik, 1328/1912; Hayât ve Mevt, Nefâset Matba'ası, İstanbul, 1329/1913; Lamarckizm, Nefâset Matba'ası, İstanbul, 1330/1914; Tıbbî ve Zırâ'î İlm-i Nebâtât Dersleri, Şirket-i Mürettibiyye Matba'ası, İstanbul, 1333/1917; İlm-i Nebâtât Târîhi, İstanbul 1333/1917; Fen Adamları, İstanbul 1333/1917; Musâhabelerim, İstanbul 1333/1917; İlm-i Hayvânât-ı Umûmiyye Medhâl, 1333/1917; Bergson ve Felsefesi, Kader Matbaası, İstanbul 1919. Ayrıca Subhi Edhem'in basılmamış eserleri şunlardır: İlm-i Hayvânât Dersleri; Kâinatın Mu'ammâları, Goethe ve Schiller'in Hayât ve Kitâbları, Dimâğ ve Bünyesi, İlm-i Teşrîh Târîhi, İlm-i Hayât Târîhi.